فرهنگ فارسی معین، واژه­ ی «فرهنگ» را مرکب از دو واژه «فر» و «هنگ» به معنای ادب، تربیت، دانش، علم، معرفت و آداب و رسوم تعریف کرده‌است. تعریف فرهنگ از دیدگاه شورای­عالی انقلاب فرهنگی نظام واره­ای است از«عقاید و باورهای اساسی»، «ارزش ها، آداب و الگوهای رفتاری» ریشه دار و دیرپا و «نمادها» و «مصنوعات» که ادراکات، رفتار و مناسبات جامعه را جهت و شکل می‌دهد و هویت آن را می‌سازد. اهميت شناخت و سنجش فرهنگ عمومى در شكوفايي و توسعه جامعه ايجاب مي‌نمايد تا اطلاعات کمی و کیفی مورد لزومی در باب فرهنگ در دسترس باشد. بدیهی است کمی نمودن مقوله فرهنگ همواره با مشکلاتی همراه است که ایجاب می­کند مخاطبین و استفاده کنندگان آمارهای مربوط، از تعاریف و مفاهیم و استانداردهای مورد استفاده طرح­های آمارگیری خصوصاً در عرصه آمارهای فرهنگی اطلاعات دقیقی در این خصوص داشته باشند.

 "طرح آمارگيرى از فعاليت‌هاى فرهنگى خانوار" براى اولين بار توسط مركز آمار ايران به‌منظور ترسيم تصويرى جامع از وضعيت فرهنگى كشور، در سال 1393 اجرا شد. پس از آن در سال 1394 اين طرح، با افزودن برخي بخش‌ها و سؤالات با عنوان جدید "طرح آمارگيرى از فعاليت‌ها و رفتارهاي فرهنگى خانوار" فقط در نقاط شهری مجدد به اجرا در آمد. طرح مذکور با اعمال تغییراتی خصوصاً در جامعه آماری (اضافه شدن مناطق روستایی در سال 1396)، با عنوان "طرح آمارگيرى از فرهنگ رفتاري خانوار" در سال 1396 به مرحله اجرا درآمد. جامعه هدف این طرح، شامل افراد 15 ساله و بیشتر عضو خانوارهای معمولی ساکن در مناطق شهری و روستایی کشور در سال 1396 است. لازم به ذکر است خانوارهاي معمولي غير ساكن، گروهي و مؤسسه‌اي در اين طرح پوشش داده نمي‌شوند.

پرسشنامه "طرح آمارگيرى از فرهنگ رفتاري خانوار-1396" شامل 14 بخش مختلف است که در آن به مقولاتی مثل: مطالعه کتب غیر درسی، مطالعه روزنامه، عضویت در شبکه­های اجتماعی، وضعیت رفتن به سینما، تئاتر و کنسرت، انجام ورزش، گوش دادن و تماشای رادیو و تلویزیون و شیوه انتخاب و اولویت­ها در خصوص پوشاک و مواد خوراکی پرسش و مورد سنجش قرار گرفته است.

زمان آماري اقلام مورد سنجش بر حسب مورد و موضوع متفاوت می­باشد که با توجه به سئوال مورد پرسش از، روز آمارگيرى، هفته، ماه يا 365 روز گذشته از زمان آمارگيرى تشکیل می­شود...

 اين مقاله توسط سعیدرضا قدرت و سعید لطفی ­زاده گروه آمارهای اجتماعی و فرهنگی؛  دفتر فرهنگی، بازرگانی و خدمات تهيه شده است.براي مشاهده  متن كامل مقاله به فايل پيوست مراجعه كنيد.