سطوح تقسیمات سیاسی کشور از بالاترین سطح تا پایین ترین آن به ترتیب شامل : استان، شهرستان، بخش و دهستان میباشد. بدینگونه که هر استان از چند شهرستان، هر شهرستان از چند بخش و هر بخش از چند دهستان تشکیل میشود. لازم به ذکر است که هر دهستان نیز شامل تعدادی نقاط روستایی، مکان و مزرعه میباشد که عناصر تقسیماتی نامیده میشوند.
استان: واحدی از تقسیمات كشوری است با محدوده جفرافیایی معین، كه از به هم پیوستن چند شهرستان همجوار با توجه به موقعیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و طبیعی تشكیل میشود.
شهرستان: واحدی از تقسیمات كشوری است با محدوده جغرافیایی معین كه ار بهم پیوستن چند بخش همجوار كه از نظر عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی واحد متناسب و همگنی را به وجود آورده‌اند.
بخش: واحدی است از تقسیمات كشوری كه دارای محدوه جغرافیایی معین بوده و از به هم پیوستن چند دهستان همجوار مشتمل بر چندین مزرعه، مكان، روستا و احیاناً شهر كه در آن عوامل طبیعی و اوضاع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی واحد همگنی را به وجود می‌آورد به نحوی كه با در نظر گرفتن تناسب، وسعت، جمعیت، ارتباطات و دسترسی و سایر موقعیت‌ها، نیل به اهداف و برنامه‌ریزی‌های دولت در جهت احیاء امكانات طبیعی و استعدادهای اجتماعی و توسعه امور رفاهی و اقتصادی آن تسهیل گردد.
دهستان: كوچك‌ترین واحد تقسیمات كشوری است كه دارای محدوده جغرافیایی معین بوده و از به هم پیوستن چند روستا، مكان، مزرعه همجوار تشكیل میشود كه از لحاظ محیط طبیعی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی همگن بوده و امكان خدمات رسانی و برنامه‌ریزی در سیستم و شبكه واحدی را فراهم می‌نماید.
شهر: شهر محلی است با حدود قانونی كه در محدوده جغرافیایی بخش واقع شده و از نظر بافت ساختمانی، اشتغال و سایر عوامل، دارای سیمائی با ویژگی‌های خاص خود بوده به طوری كه اكثریت ساكنان دائمی آن در مشاغل كسب، تجارت، صنعت، كشاورزی، خدمات و فعالیت‌های اداری اشتغال داشته و در زمینه خدمات شهری از خودكفایی نسبی برخوردار و كانون مبالات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی حوزه جذب و نفوذ پیرامون خود بوده و حداقل دارای ده هزار نفر جمعیت باشد.
|
واحد تقسیمات کشوری
|
استان
|
شهرستان
|
بخش
|
دهستان (۱)
|
شهر (۲)
|
روستا (۳)
|
|
مسئول
|
استاندار
|
فرماندار
|
بخشدار
|
بخشدار
|
شهردار
|
دهیار
|
|
واحد اداری
|
استانداری
|
فرمانداری
|
بخشداری
|
بخشداری
|
شهرداری
|
دهیاری
|
(۱) طبق قوانین جدید پست دهدار و واحد دهداری حذف گردیده و مسئولیت دهستان بر عهده بخشدار میباشد.
(۲) طبق قانون شهردار توسط شورای شهر انتخاب شده و حکم خود را به امضاء وزیر کشور و یا استاندار میگیرد.
(۳) بر اساس قانون، اداره روستا با دهیار میباشد و یک دهیار میتواند مسئولیت چند روستا را همزمان بر عهده داشته باشد و نیز برخی روستاها میتوانند فاقد دهیار باشند.